Tekne Kısımları -Amatör Denizcilik 2023
Amatör Denizcilik Belgesi almak istiyor veya denizciliği merak ediyorsanız bu konudaki temel bilgilerden, tekne kısımlarını keşfedelim.
Tekne ve Kısımları
Teknedeki donanımlar gemi üzerine konulmuş yükleme, boşaltma, güvenlik, can kurtarma, emirleme, manevra, seyir gibi amaçlarla kullanılan araçlardır. Bunlar kısaca sabit ve hareketli donanımlar olarak ikiye ayrılır.
- Sabit Donanımlar (Arma) : Teknede sabit veya hareketli olan fakat yeri değiştirilmeyen donanımlardır. Direk, bumba, vinç gibi donanımların hepsi armadır.
- Hareketli Donanımlar (Selviçe) : Büyüklükleri ve yapı malzemeleri değişken olup taşınabilir donanımlardır. Makara, palanga, halat, zincirler bu tür hareketli donanımlardır.
Motorlu Tekne Kısımları
Köprü Üstü
Teknenin sevk ve idare edildiği, haber cihazlarının bulunduğu kısımdır.
Vardavela
Teknenin kenarlarında konkuluk vazifesi gören yatay parçadır.
Puntel
Teknenin kenarında korkuluk vazifesi gören düşey parçadır.
Açık Kumanda Güvertesi
Genellikle büyük teknelerde, teknenin sevk ve idare edildiği, haberleşme ve seyir cihazlarının bulunduğu üstü açık kumanda yeri.
Havuzluk
Teknenin kıç tarafında topluca oturulacak yer. Genellikle zamanın büyük kısmı havuzlukta geçer.
Ayna
Kıç bodoslama üzerine konan ve dümen iğneciğinin üzerine konduğu tahta levha.
Usturmaça
Teknenin herhangi bir tekneye veya yere çarpmasını, sürtünmeyi önlemek amaçlı teknenin yanlarına bağlanan hava yastığı vazifesindeki donanım.
Yelkenli Tekne Kısımları
Ana Yelken Iskotası
Yelkene bağlı halat düzeneğidir. Bir ucu kaptana uzanır ve kaptan halatı çektiğinde yelken ortalanırken, gevşettiğinde yelken rüzgara göre bordalara doğru yönlenir.
Cenova / Flok / Fırtına Yelken
Teknedeki ikinci yelkendir. Genişlik itibariyle Cenova, Flok ve Fırtına olarak genişten dara doğru sıralanır.
Çarmık
Yelken direğinin sağa veya sola yatmasını önlemek için yanlardan gerdirilmesidir.
Istralya
Yelken direğinin öne veya arkaya yatmasını önlemek için gerdirilmesidirb
Direk
Yelkenin bağlı bulunduğu sabit donanımdır.
Gurçata
Çarmıkların ana yelken direğiyle birleşimini sağlar.
Bumba
Ana yelkeni üzerinde taşıyan yatay direktir. Bir
görevi de ana yelkenin alt yakasının düz durmasını sağlamaktır.
Bumba Baskı Düzeni
Bumba direğini aşağıya doğru çekerek yelkenin gerginliğini sağlar. Aynı zamanda bumbanın aşağı düşmesini engeller.
Dümen
Teknede manevra yapabilmek için kullanılan elektrikli,hidrolikli sistemdir. Hem motoryatta hem yelkenli de bulunur. Fakat yelkenli de aynı görevde iki dümen bulunur. Bunun sebebi yelkenle seyahatte gemi bir tarafa yatar. Kaptan gemiye vakıf şekilde görebilmek için yüksekteki dümeni kullanır.
Dümen Palası
Teknenin dönmesini sağlayan suyun altında kalan kısım.
Hatch
Işıklandırma ve açılıyorsa havalandırma için kullanılan güvertelerdeki yatay pencerelerdir.
Lumboz
Güvertelerdeki düşey pencerelerdir.
Havuzluk
Teknenin kıç tarafında topluca oturulacak yer. Genellikle zamanın büyük kısmı havuzlukta geçer.
Kasara
Güvertenin ortasındaki yüksekliktir. Amacı iç mekandaki tavan yüksekliğini artırmaktır.
Salma
Yelkenli teknelerde bulunan, uzunluğu ve şekli değişse de ağırlığı teknenin uzunluğu ve yelken alanıyla uyumlu, teknenin devrilmesini engelleyen ve suyun altında kalan bir bölümdür.
İyi tasarlanmış bir yelkenli 115° yattıktan sonra bile toparlayabilir. Yelkenli tekneler bu nedenle sanılanın aksine motoryatlardan daha güvenlidir.
Diğer Tanımlar
- Güverte: Teknenin katları.
- Borda: Tekenin su seviyesinin üstünden güverteye kadar olan dış kısmına denir.
- Karina: Teknenin su altında kalan kısmı.
- Alabanda: Bordanın iç kısmı
- Faça: Teknenin yüklü ve boş haldeki su hattı arasındaki kısım
- Sintine: Teknedeki en alt kısım. Su ve yağların biriktiği taban kısmıdır.
- Parampet: Güverteyi yükseltme düzeneği
- Mandar: Yelkeni açma mandalı
- Rüzgar altı: Rüzgarın geldiği yönün tersi
- Rüzgar üstü: Rüzgarın geldiği yön
- Yeke: Eski sistemde dümen görevindeki kol. Yeke kolunu ne tarafa çevirirsen tekne tersi yönünde gider.
- Tam Boy: Marinalarda tekne bağlama ücreti belirlenirken göz önüne alınan teknenin baş kısmından kıç kısmına kadar olan boyudur.
- Yüklü Su Hattı: Teknenin suya temas eden kısımların mesafesidir. Yelkenlinin teorik hızı bu boya bağlıdır.
Yelkenli tekne almayı düşünüyorsanız teknenin teorik hızını önceden bilmenizde fayda var.
- Firengi Deliği: Teknedeki suyu dışarıya atmaya yarar.
- Sintine: Teknenin en alt kısmıdır.
